KitchenAid 5KES100EER Užívateľská príručka

Typ
Užívateľská príručka

Táto príručka je tiež vhodná pre

ARTISAN
®
-ESPRESSOMACHINE
GIDS VOOR HET BESTE RESULTAAT
ARTISAN
®
ESPRESSO MACHINE
GUIDE TO ExPERT RESULTS
MACHINE à ESPRESSO ARTISAN
®
GUIDE DU CONNAISSEUR
ARTISAN
®
ESPRESSOMASCHINE
ANLEITUNG FÜR PROFESSIONELLE ERGEBNISSE
MACCHINA PER CAFFè
ESPRESSO ARTISAN
®
GUIDA AI RISULTATI ExPERT
CAFETERA ExPRÉS ARTISAN
®
GUÍA PARA CONSEGUIR RESULTADOS
PROFESIONALES
ARTISAN
®
ESPRESSO MASKIN
GUIDE FÖR BÄSTA RESULTAT
ARTISAN
®
ESPRESSOMASKIN
OPPNÅ BEST MULIG RESULTATER
ARTISAN
®
ESPRESSOKEITIN
OPAS PARHAISIIN TULOKSIIN
ARTISAN
®
ESPRESSOMASKINEN
VEJLEDNING FOR EKSPERT-RESULTATER
MÁQUINA ExPRESSO ARTISAN
®
GUIA PARA RESULTADOS PROFISSIONAIS
ARTISAN
®
ExPRESKAFFIVÉLIN
NOTKUNARLEIIÐBEININGAR
ARTISAN
®
ESPRESSO MACHINE
∆ΗΓΙΕΣ ΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΕΛΕΙΑ ΑΠΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Gerð 5KES100
Espressó vélin
Íslenska
2
Efnisyfirlit
Öryggi satriði við notkun Expressó vélarinnar .....................2
Mikilvægir varnaglar ..........................................................3
Kröfur um rafmagn ............................................................3
Gerð 5KES100 ...................................................................4
Helstu þættir Expressó vélarinnar .......................................4
Undirbúningur fyrir notkun ................................................6
Festið bollagrindina .....................................................6
Fjarlægið og þrífið vatnsgeyminn ................................6
Að fylla og hreinsa katlana ..........................................6
Að laga expressó ...............................................................7
Að freyða og hita mjólk .....................................................9
Cappuccino .................................................................9
Að losa heitt vatn .............................................................10
Umhirða og þrif ...............................................................10
Áður en vélin er þrifin ................................................10
Þrif á froðuarmi og stút .............................................10
Að þrífa hylkið og fylgihluti .......................................10
Að þrífa sigtið ...........................................................11
Undirbúningur eftir vélin hefur ekki verið
notuð um skeið .........................................................11
Úrfellingar .................................................................11
Ýmis vandkvæði ..............................................................11
Hvað er Expressó? ...........................................................12
Of mikið og of lítið ..........................................................12
Fyrir lögun: Grunnþættir frábærs Expressó .......................12
Ferskar kaffibaunir .....................................................12
Gott vatn ..................................................................12
Rétt mölun og kvörn ...............................................12
Expressó uppáhellingartækni ............................................13
Lögunarhiti ...............................................................13
Mölun .......................................................................13
Skömmtun ................................................................13
Jöfnun .......................................................................13
Þjöppun ....................................................................14
Magn ........................................................................14
Lögunarhraði ............................................................14
Gullin froðan .............................................................14
Ýmsar lausnir á vandamálum sem upp geta komið .....15
Listi yfir Expressó drykki ...................................................15
Household KitchenAid
®
Evrópuábyrgð fyrir
Expressó vélinni (aðeins til heimilisnota) ...........................16
Viðhaldsþjónusta .............................................................16
Þjónustumiðstöð ..............................................................16
Öryggi satriði við notkun Expressó vélarinnar
Öryggi þitt og annarra er mjög mikilvægt.
Í þessum bæklingi, og á tækinu, eru mikilvægar öryggisleiðbeiningar. Lesið ávallt og farið eftir öllum öryggisleiðbeiningum.
Þetta er varúðarmerkið.
Það bendir á mögulegar hættur, sem gætu ógnað lífi eða heilsu þín og annarra.
Varúðarmerkinu fylgja öryggisskilaboð og ýmist orðið „HÆTTA“ eða „VIÐVÖRUN“. Þessi orð merkja:
Áríðandi er fara eftir leiðbeiningum þar sem misnotkun getur valdið alvarlegu
tjóni og/eða meiðslum.
Er að fara eftir leiðbeiningum þar sem misnotkun getur valdið alvarlegu tjóni
og/eða meiðslum.
Öll öryggisskilaboð segja til til um í hverju möguleg hætta er fólgin, hvernig þú getur dregið úr líkum á meiðslum og hvað
gæti gerst, ekki farið eftir leiðbeiningunum.
HÆTTA
VIDVÖRUN
3
Íslenska
MIKILVÆGIR VARNAGLAR
Ávallt skal fara eftir gera grundvallarvarúðarreglum þegar rafmagnstæki eru notuð, þar á meðal eftirfarandi:
1. Lesa allar leiðbeiningar.
2. Snerta ekki heit yfirborð. Nota handföng eða takka.
3. Til að koma í veg fyrir eld, raflost og slys, varist vatn, eða annar vökvi, komist rafmagnssnúrum, rafmagnstengjum
eða tækinu.
4. Þetta tæki er ekki óhætt láta börn nota, eða aðra sem e.t.v. eiga við fötlun að stríða, eða hafa ekki fengið tilhlýðilega
kennslu á tækið. Í slíkum tilfellum þarf ábyrgur aðili, sem getur tekið ábyrgð á viðkomandi kenna á tækið. Leggja
þarf áherslu á það við börn að það á ekki leika sér að tækinu.
5. Takið úr sambandi þegar tækið er ekki í notkun og áður en það er þrifið. Leyfið tækinu kólna áður en hlutir er settir á
það eða teknir af því, og áður en það er hreinsað.
6. Notið ekki rafmagnstæki þar sem rafmagnssnúra eða tenglar eru í ólagi, eða tæki bilar eða hefur skemmst á nokkurn
hátt. Farið með tækið til næsta viðurkennda þjónustuaðila til skoðunar, viðgerða eða stillingar.
7. Afleiðingar þess nota fylgihluti sem framleiðandi mælir ekki með, gætu falist í eldi, raflosti eða slysi.
8. Notið ekki utandyra.
9. Látið rafmagnssnúru ekki lafa út af borðbrún, eða koma við heitt yfirborð.
10. Geymið tækið ekki nærri heitri gas- eða rafmagnshellu, eða í heitum ofni.
11. Slökkvið ávallt á tækinu áður en það er sett í samband. Til að taka það úr sambandi, slökkvið á tækinu, og takið það
síðan úr sambandi.
12. Notið tækið ekki nema til almennra heimilisnota.
13. Farið mjög varlega þegar heit gufa er notuð.
GEYMIÐ LEIÐBEININGARNAR
Kröfur um rafmagn
Spenna: 230-240 Volt A.C. (riðstraumur)
Tíðni: 50 Hz
ATH: Til að draga úr hættu á raflosti þá passar tengillinn
í innstunguna á aðeins einn hátt. Passi tengillinn ekki í
innstungu, hafið samband við viðurkenndan rafvirkja.
Reynið ekki breyta tenglinum á nokkurn hátt.
Stutt rafmagnssnúra fylgir kinu, til draga úr
hættu á flækjast í henni, eða hrasa um hana. Notið
ekki framlengingarsnúru. Ef rafmagnssnúran er of stutt,
fáið viðurkenndan rafvirkja til koma innstungu fyrir
nærri tækinu.
VIDVÖRUN
Hætta á raflosti
Stingið í samband við jarðtengda innstungu.
Fjarlægið ekki jarðkvísl.
Ekki nota millistykki.
Ekki nota framlengingarsnúru.
Sé ekki farið eftir leiðbeiningunum gæti það leitt til
dauðsfalls, elds, eða raflosts.
Þessi vara er merkt í samræmi við ESB-reglugerð 2002/96/EF
um ónýtan rafmagns- og rafeindabúnað (WEEE).
Sé þess gæt að vörunni sé fargað á réttan hátt er stuðlað að
því að koma í veg fyrir möguleg neikvæð áhrif á umhverfi og
lýðheilsu sem komið geta fram, vörunni ekki fargað eins
og til er ætlast.
Táknið
á vörunni eða skjölum sem henni fylgja þýðir að
ekki má farga henni með venjulegu heimilissorpi. Þess í stað
skal afhenda hana á förgunarstöð Sorpu eða sambærilegri
afhendingarstöð fyrir ónýtan rafmagns-og rafeindabúnað.
Vörunni skal fargað í samræmi við reglur á hverjum stað um
förgun sorps.
Sé óskað eftir nánari upplýsingum um meðferð, endurvinnslu
og endurnýtingu vöru þessarar er jafnaði hægt að leita
til yfirvalda á hverjum stað, sorpförgunarfyrirtækis eða
verslunarinnar þar sem varan var keypt.
4
Gerð 5KES100
Slökkvari
Styðjið á einu sinni til að kveikja á vélinni, styðjið á aftur
til að slökkva á henni. Þegar kveikt er á vélinni, byrja dual
boilers að hitna og
og hnapparnir verða virkir.
Slökkvaraljós
Þegar kveikt er á vélinni, er kveikt á slökkvaraljósinu.
Expressó (
) Hnappurinn
Styðjið á „
“ hnappinn til að virkja vatnsdæluna til að hella
upp á expressó. Til að hætta uppáhellingu, styðjið aftur á
hnappinn.
Heitavatns ( ) Hnappur
Þegar opið er fyrir
“ skífuna, styðjið á og haldið inni
“ hnappnum til virkja vatnsdæluna og losa heitt
vatn um froðuarminn. Dælan slekkur á sér sjálfkrafa þegar
hnappnum er sleppt.
Gufu (
) Skífa
Til að hleypa út gufu eða heitu vatni um froðuarminn,
opnið fyrir
“ skífuna með því að snúa henni rangsælis.
Gufumagninu er stýrt með stöðu skífunnar: Snúið skífunni
rangsælis til að fá meiri gufu, réttsælis fyrir minni. Til að
slökkva á gufunni, snúið “ skífunni með því að snúa
henni réttsælis þar til hún stoppar.
Íslenska
Expressó ( )
Suðuhitamælir
Froðuarmur og túða
Froðu hitamælir (
)
Lögunarhaus
Greip
Bollagrind
Flóunarkanna
Greipsiur
Kaffiskeið og
sigtisbursti
Þjappa
Lekabakki
Vatnsgeymir
(að aftan)
Lekabakkakvarði
Gufu ( ) Skífa
Heitavatns ( )
hnappur
Slökkvari
Expressó ( ) Hnappur
Helstu þættir Expressó Vélarinnar
Gerð 5KES100
Expressó vél
Slökkvaraljós
5
Íslenska
Helstu þættir Expressó Vélarinnar
Greipin
Greipin er af staðlaðri stæúr krómhúðuðu ni, til
tryggja langa endingu og stöðugt hitastig við lögun.
Greipin er festur beint á hausinn, svo að lögunarsamtæðan
hitni vel.
Froðuarmur & túða
Losið gufu eða heitt vatn um froðuarminn. Arminn má
hreyfa bæði lóðrétt og lárétt, þar til heppilegri stöðu er náð.
Túðan bætir froðuna og hana taka af vegna þrifa.
Lekabakki
Stór bakki, sem hægt er að losa upp, og tekur við því sem
hellist niður. Má þvo í efstu hillu uppþvottavélar. Í bakkanum
er plata úr ryðfríu stáli, sem einnig er hægt losa.
Merki sem sýnir lekabakkinn fullur
Vísir sem sýnir hvenær lekabakkinn er fyllast.
Vatnsgeymir
Vatnsgeyminn má auðveldlega losa frá vélinni, með því
renna honum til hægri eða vinstri, svo auðvelt sé að fylla á
hann. Auk þess er auðvelt koma auga á „max“ (1,8 lítrar)
og „minstrikin. Geymirinn er hálfgagnsær svo auðvelt er
að koma auga á vatnsborðið. Geyminn má þvo í efstu grind
í uppþvottavél.
Bollagrind
Ofan á vélinni má geyma og hita 4 til 6 expressóbolla. Grind
úr ryðfríu stáli kemur í veg fyrir að þeir detti ofan.
Expressó (
) hitamælir fyrir ketil
Skífumælir sem gefur til kynna hvenær ketillinn hefur náð
besta lögunarhita.
Froðu (
) hitamælir fyrir ketil
Skífumælir sem gefur til kynna hvenær ketillinn hefur náð
besta freyðingarhita.
Greip
Greip af almennri stærð, úr krómhúðuðu látúni og með
handfangi með þægilegu gripi. Er festur á lögunarhausinn
með þéttum snúningi til hægri.
Greipsiur
Greipsiur úr ryðfríu stáli smella inn í greiphölduna. Notið
minni körfuna fyrir stakan bolla (30 ml) af expressó, og þá
stærri fyrir tvo (60 ml). Í minni körfuna má einnig setja þar
til gerða kaffipoka.
Flóunar
255 ml flóunarkannan úr ryðfríu stáli er ómissandi fyrir
froðuna.
Þjappa
Jafnar kaffinu þétt í greipsíuna.
Kaffiskeið og sigtisbursti
Notið eina skeið af kaffi í hvern bolla (30 ml) af expressó.
Sigtisburstinn er þægilegur til að strjúka kaffikorn af
lögunarhausnum og sigtinu.
Sést ekki á mynd:
Tvöfaldur ketill
Aðskildir katlar koma í veg fyrir biðina, sem er óhjákvæmileg
þegar notuð er vél með einum katli, þegar skipta á milli
freyðingar og lögunar. Hitaelementin snerta aldrei vatnið:
Þau liggja utan við ketilinn til tryggja rétt hitastig,
og betriendingu. Katlarnir hitna fljótt og ná ákjósanlegu
uppáhellingarhitastigi á a.m.k. sex mínútum.
Dropafrítt kerfi með þriggja gata ventli
Þriggja gata ventillinn kemur svo gott sem alveg í veg fyrir
að það dropi úr vélinni, með því að draga skyndilega úr
þrýstingi í lögunarsamstæðunni þegar slökkt er á dælunni.
Greipina má fjarlægja strax eftir lögun, án þess að hætta sé
á að korgur dreifist um allt.
15 bara dæla
Sér dæla gefur 15 bara þrýsting sem er einmitt það sem
fullkomið expressó þarf.
6
Undirbúningur fyrir notkun
Festið bollagrindina
Komið pinnunum þremur sem ganga niður úr grindinni fyrir í
götunum sem eru ofan á vélinni. Þrýstið grindinni síðan þétt
niður í götin.
Fjarlægið og þrífið Vatnsgeyminn
1. Lyftið geyminum lítillega, fjarlægið hann svo með því að
toga botn geymisins úr vélinni.
2. Þrífið geyminn í heitu sápuvatni og skolið með hreinu
vatni. Einnig má þrífa geyminn í efstu grindinni í
uppþvottavélinni.
3. Komið geyminum aftur fyrir í vélinni, en gangið áður
úr skugga um að sogpípuslöngur séu á sínum stað inni
í geyminum. Nibburnar á botni geymisins passa inn í
grófirnar á botninum á hylkinu umhverfis geyminn.
Að fylla og hreinsa katlana
Fylla þarf katlana og þrífa þá áður en vélin er notuð í fyrsta
sinn. Einnig þarf að fylla katlana þegar:
• vélin hefur ekki verið notuð um nokkurt skeið
• vatnsgeymirinn þornar við notkun (þetta getur valdið
skemmdum á vélinni)
• mismunandi drykkir eru gerðir í vélinni, án þess
expressó sé lagað eða tekið heitt vatn
1. Rennið vatnsgeyminum til hægri eða vinstri til að toppur
hans verði sýnilegur og fyllið með fersku köldu vatni upp
að strikinu sem sýnir hámark.
ATH: Eftir að hafa fyllt á vatnstankinn skaltu vinsamlegast
tryggja að hann sé settur aftur rétt í sætið og ekki látinn
standa út til annarrar hvorrar hliðar. Þetta tryggir að allt það
vatn, sem sleppt er út gegnum yfirþrýstingslokann, fari ofan
í tankinn og leki ekki niður á skrokk vélarinnar. Það gæti
skemmt lakkið.
ATH: Átappað vatn eða ölkelduvatn getur skemmt vélina.
Notið hvorugt til að hella uppá expressó.
2. Stingið þeim enda rafmagnssnúrunnar sem ekki er með
pinnum í þar til gert tengi afan á vélinni.
3. Stingið hinum enda snúrunnar í jarðtengda innstungu.
4. Gangið úr skugga um að „
“ Skífunni sé lokað með því
snúa henni réttsælis eins langt og hægt er.
5. Styðjið á “ Hnappinn til kveikja á vélinni. Þegar
kveikt er áhenni, logar slökkvaraljósið, katlarnir byrja
hitna “ og “ Hnapparnir byrja að virka.
6. Komið bolla fyrir undir lögunarhausnum. Ekki festa
greipina strax.
Íslenska
VIDVÖRUN
Hætta á raflosti
Stingið í samband við jarðtengda innstungu.
Fjarlægið ekki jarðkvísl.
Ekki nota millistykki.
Ekki nota framlengingarsnúru.
Sé ekki farið eftir leiðbeiningunum gæti það leitt til
dauðsfalls, elds, eða raflosts.
7
Íslenska
Undirbúningur fyrir notkun
7. Styðjið á “ Hnappinn – ekki er nauðsynlegt að
bíða eftir að ketillinn hitni. Þetta virkjar vatnsdæluna
og fyllir ketilinn af vatni. Eftir nokkur augnablik fer
vatn að streyma frá lögunarhausnum. Þegar bollinn er
fullur, styðjið á “ hnappinn að nýju til að stöðva
vatnsdæluna. Ketillinn er er nú tilbúinn til notkunar.
8. Setjið flóunarkönnuna undir túðuna á froðuarminum.
9. Opnið rólega fyrir “ Skífuna með því snúa henni
rangsælis, þrýstið síðan og haldið hnappnum.
Þetta virkjar vatnsdæluna og fyllir froðuketilinn með
vatni. Fáum augnablikum síðar fer vatn streyma út
um túðuna.
10. Þegar kannan er u.þ.b. hálf full, sleppið
hnappnum og lokið “ Skífunni með því snúa
henn réttsælis þar til hún stöðvast. Froðuketillinn er
tilbúinn til notkunar.
11. Sé ekki ætlunin að laga expressó að þessu sinni, styðjið á
hnappinn og slökkvið á vélinni.
ATH: Styðjið ekki á „
eða hnappana án þess
að vatn sé í geyminum. Vatnsdælan gæti skemmst. Við
ráðleggjum þér að slökkva á Espresso-vélinni þegar hún er
ekki í notkun. Það sparar orku og dregur úr sliti á vélinni.
laga expressó
Fyrir fullkominn árangur þegar hellt er upp á expressó, sjá
bls. 12-15.
1. Gangið úr skugga um að að nóg vatn sé í
vatnsgeyminum (vatnsborðið ætti vera milli „max“ og
„minlínanna).
2. Veljið annað hvort minni eða stærri síuna. Notið þá minni
fyrir stakan bolla (30 ml) af expressó,og þá stærri fyrir
tvo (60 ml). Minni síuna nota með þar til gerðum
kaffipokum.
3. Þrýstið síunni inn í greipina, þar til hann smellur á sinn
stað. Ekki fylla síuna með kaffi svo stöddu.
4. Komið greipinni fyrir undir lögunarhausnum látið
handfang greipinnar nema við á vinstri brún
málmhringsins. Lyftið greipinni upp í lögunarhausinn,
færið siðan handfang greipgrinnar til hægri, svo það
nemi við “ á málmhringnum.
5. Styðjið á “ Hnappinn til að kveikja á vélinni.
Upphaf
Endir
8
laga expressó
6. Bíðið þar til vélin hefur náð tilsettum hita; þetta tekur um
sex mínútur. Þegar nálin á ketilsmælinum lyftist upp
“ svæðinu, er vélin tilbúin til að laga kaffi.
7. Fjarlægið greipina frá bruggunarhausnum með því
að snúa handfanginu til vinstri. Setjið einn skammt af
möluðu kaffi (eða þar til gerðan kaffipoka) í minni
síuna, eða tvöfaldan skammt í þá stærri. Verið viss um
að nota fínmalað expressó kaffi í lögunina.
8. Þjappið kaffinu þétt, með snúningshreyfingu, niður í
síukörfuna, m þjöppunni. Gangið úr skugga um að yfirbo
kaffisins í síunni eins jafn og hægt er. Sjá um Jöfnunog
„Þjöppuná bls. 13 og 14 fyrir nánari skýringar.
9. Strjúkið af öll kaffikorn sem kunna hafa orðið eftir á
brún greiparinnar, og komið henni fyrir í lögunarhausnum.
10. Komið einum eða tveimur expressóbollum fyrir á
lekabakkanum undir stútunum á síuhaldaranum. Styðjið
á „ hnappinn og expressóið fer renna í bollana.
Þegar hellt hefur verið upp á heppilega mikið, styðjið á,
“ hnappinn til hætta lögun.
ATH: Ekki fjarlægja greipina á meðan hellt er upp á.
11. Expressó vélin er búin ventli sem léttir af þrýstingi í
vélinni, þegar slökkt er á vatnsdælunni, svo hægt er
fjarlægja greipina um leið og búið er að laga kaffið.
Fjarlægið síuhaldarann með því að snúa handfanginu til
vinstri. þegar kaffikorgurinn er sleginn úr greipinni varist
að slá handfanginu í.
12. Þegar greipina hefur verið fjarlægða, setjið bolla undir
lögunarhausinn og styðjið á “ hnappinn í örfá
augnablik. Þetta hreinsar sigtið og skolar í burtu öllum
olíum úr kaffinu, eða kornum sem gætu hafa lent í
lögunarhausnum.
13. Til að laga meira expressó, endurtakið skref sex til tólf, en
athugið þó góð ráð hér neðan.
Góð ráð
Þegar hellt er upp á marga bolla:
1. Notið klút til að þrífa og þurrka síuna áður en hún er
fyllt af kaffi. Þetta á þátt í að tryggja jafnt kaffibragð í
mismunandi lögunum.
2. Til að viðhalda heppilegum uppáhellingarhita, er
mikilvægt að halda samstæðunni heitri, svo að:
• Ekki þrífa greipina með kranavatni - það kælir hana.
Best er þurrka korg af með klút.
• Þurfir þú að sinna öðru, t.d. mala baunir eða freyða
mjólk, haltu tómri greipinni heitri með því að festa
hana við lögunarhausinn.
Íslenska
9
Íslenska
freyða og hita mjólk
Nokkra æfingu þarf til að freyða og hita mjólk, en það gæti
komið þér á óvart hversu stuttan tíma tekur ná árangri.
Með Artisan
®
Expressó vélinni tylgja nauðsynlegir hlutir:
kanna úr ryðfríu stáli, sérhönnuð fyrir froðu, froðuarmur sem
hægt er stilla lárétt og lóðrétt fyrir heppilega vinnustöðu,
froðutúða hönnuð til bæta froðuna og „ “ skífa sem
gefur þér kost á að stýra nákvæmlega magni froðunnar.
ATH: Ráðlagt er að gufu- og heitavatnsstútur sé ekki notaður
lengur en í 60 sekúndur í senn.
1. Styðjið á “ hnappinn til að kveikja á vélinni.
2. Bíðið þar til vélin hefur náð réttum hita, þetta tekur um
sex mínútur. Þegar nálin á froðuketilsmælinum lyftist
upp að “ svæðinu, er expressóvélin tilbúin til búa
til froðu.
3. Fyllið froðukönnuna með kaldri mjólk.
4. Beinið froðuarminum niðurí tóman bolla, opnið fyrir
“ skífuna í augnablik til að losa umframvatn. Til að
opna fyrir “ skífuna, snúið henni rólega rangsælis;
til að loka fyrir skífuna, snúið henni réttsælis þar til
hún stöðvast.
5. Þegar lokað er fyrir “ skífuna, stillið froðuarminn svo
hann sé í þægilegri stöðu, og dýfið endanum á
froðutúðunni ofan í mjólkina í froðukönnunni.
6. Opnið varlega fyrir
“ skífuna með því að snúa henni
rangsælis. Því lengra sem skífunni er snúið, því
meira af gufu streymir út um túðuna. Færið könnuna til
hliðanna til mynda snúning í mjólkinni, með endann
á túðunni u.þ.b. 5 mm undir yfirborði mjólkurinnar. Ef
stórar loftbólur verða til eða mjólkin skvettist, liggur
túðan of hátt.
7. Eftir því sem froðan eykst, verður að færannuna neðar.
8. Þegar froðan fyllir um
3
4 könnunnar, dýfið ðunni
niður í könnuna til að ljúka við að hleypa gufunni út
í mjólkina (hita hana). Hafið könnuna hallandi til
viðhalda snúningshreyfingu í mjólkinni. Látið gufuna
streyma í mjólkina þar til hún er milli 60 og 74º C. (Við
þennan hita verður kannan mjög heit við snertingu.)
Varist að brenna mjólkina, en það gerist við 80º C hita.
9. Áður en froðuarmurinn er tekinn upp úr mjólkinni, lokið
fyrir „ skífuna með því að snúa henni réttsælis þar til
hún stöðvast. Þetta kemur í veg fyrir að nokkuð skvettist.
Góð ráð
• Þrífið froðuarminn og túðuna strax eftir notkun. Sjá
„Umhirða og þrifbls. 10.
• Fituskert mjólk er yfirleitt betri til búa til froðu.
Undanrenna getur þó valdið vandræðum, því hún verður
auðveldlega froðu og loftbólurnar verða gjarnan mjög
stórar og spilla áferðinni. Þegar allt kemur til alls, þarf bara
að prófa sig áfram með mjólkina og leyfa smekknum líka
ða. Mikilvægustu þættirnir í að búa til afburðafroðu eru
reynslan og kæling: því kaldari mjólk, því betri froða.
Cappuccino
Ítalska orðið „cappuccino“ er runnið frá orðinu „Capuchin“,
sem var munkaregla. Kuflar munkanna eru eins á litinn og
þessi vinsæli expressódrykkur. Hefðbundinn cappuccino
er blanda af gufuhitaðri mjólk og expressó, með fallegri
froðuhettu; yfirleitt borinn fram í skálarlaga bolla sem tekur
um 180-210 ml.
Þegar cappuccino er búinn til, freyðið og hitið mjólkina
(með gufu) áður en expressó er lagað. Þannig fær froðan
aðeins að jafna sig og skilja sig frá mjólkinni. Þegar mjólkin
er til, lagið stakan bolla (30 ml) af expressó, í cappuccino
bolla, hellið síðan freyddri og heitri mjólkinni varlega í
bollann. Og til skrauts sáldra súkkulaðidufti yfir froðuna.
10
losa heitt vatn
Einnig má losa heitt vatn gegnum froðustútinn. Þetta er líka
þægileg leið til búa til Americano, te, eða heitt súkkulaði.
Einnig má hita bolla með því fylla hann með heitu vatni
úr froðuarminum áður en expressó er lagað.
ATH: Ráðlagt er að gufu- og heitavatnsstútur sé ekki notaður
lengur en í 60 sekúndur í senn. Losið ávallt heitt vatn í tómt
ílát – vatn eða annar vökvi í ílátinu, gæti skvettst úr því.
1. Styðjið á hnappinn til að kveikja á vélinni.
2. Bíðið þar til vélin hefur náð réttum hita; þetta tekur um
sex mínútur. Þegar nálin á froðuketilsmælinum lyftist
upp að svæðinu, er expressóvélin tilbúin til að
losa vatnið.
3. Beinið froðuarminum niður í tóman bolla, opnið fyrir
skífuna með því að snúa henni rólega rangsælis.
Styðjið síðan á og haldið niðri „ hnappnum til að losa
vatnið.
ATH: Leyfar af froðu gætu hafa orðið eftir í túðunni áður en
vatnið rennur út. Því gæti tekið nokkur augnablik fyrir vatnið
að byrja renna.
4. Þegar æskilegt magn af vatni hefur verið losað, slepp
hnappnum og lokið fyrir “ skífuna með því
að snúa henni réttsælis þar til hún stöðvast.
Íslenska
Umhirða og þrif
Til þess að búa til besta mögulega expressó kaffið, er
mikilvægt að halda Artisan
®
Expressó vélinni hreinni.
Leyfar af kaffíolíu á greipinni, í síunum og sigtinu geta spillt
bragðinu, jafnvel þótt fagmaður lagi kaffið, og þrifa skyldi
alla mjólk sem hann hafa orðið eftir á froðuarminum.
Áður en vélin er þrifin
1. Slökkvið á vélinni.
2. Takið vélina úr sambandi, ýmist úr veggnum eða takið
rafmagnssnúruna úr sambandi við vélina.
3. Látið vélina, og alla fylgihluti sem eru tengdir við hana,
kólna.
Þrif á froðuarmi og stút
Froðuarminn og stút ætti ávallt þrifa eftir að mjólk hefur
verið freydd.
1. Takið froðuhlífina af túðunni með því að draga hana
fram. Hlífina þvo í volgu sápuvatni. Gangið úr skugga
um að ekki séu mjólkurleyfar á opum hlífarinnar.
2. Strjúkið af froðuarminum og túðunni með hreinum,
rökum klút. Ekki nota grófan klút eða grófan svamp.
3. Stingið í samband við jarðtengda innstungu.
4. Kveikið á vélinni og leyfið kötlunum réttum hita.
Beinið froðuarminum niður í tóman bolla og opnið fyrir
“ skífuna í augnablik, til hleypa gufu gegnum
froðutúðuna. Þetta hreinsar endann á túðunni.
Að þrífa hylkið og fylgihluti
Notið ekki grófar tuskur eða svampa, þegar vélin er þrifin,
eða nokkurn hluta úr henni eða fylgihlut.
• Strjúkið vélina utan með hreinum, rökum klút.
• Þrífið greipina í volgu sápuvatni og skolið með hreinu
vatni. Þurrkið með mjúkum klút. Ekki setja síugreipina í
uppþvottavél.
• Síukörfurnar, lekabakkann, lekaplötuna, vatnsgeyminn og
flóunarkönnuna, má þvo í efstu hillunni í uppþvottavél,
eða í höndunum með volgu sápuvatni. Sé þetta þrifið
í höndunum, skolið með hreinu vatni og þurrkið með
mjúkum klút.
• Notið sigtisburstann eða rakan klút til að strjúka af
kaffikorn eða korg af lögunarhaussþéttingunni og sigtinu.
11
Íslenska
Umhirða og þrif
Að þrífa sigtið
Eftir hverja 75 til 100 bolla, ætti að fjarlægja sigtið neðan af
lögunarhausnum og þrífa það vandlega.
1. Notið stutt skrúfjárn, fjarlægið skrúfuna í miðjunni á
sigtinu með því að snúa henni rangsælis. Þegar skrúfan
er laus, ætti sigtið að falla niður úr lögunarhausnum.
2. Þvoið sigtið í volgu sápuvatnið og skolið með hreinu vatni.
3. Komið sigtinu aftur fyrir í lögunarhausnum og látið mýkri
hliðina snúa niður, og festið með sigtisskrúfinni. Skrúfið
réttsælis þar til hún er þétt skrúfuð.
ATH: Þegar sigtið er fest, þarf miðjuskrúfan að nema við
yfirborð sigtisins. Geri hún það ekki, fjarlagið sigtið, snúið
því við og festið að nýju.
Undirbúningur eftir að vélin hefur ekki verið notuð
um skeið
Til að expressóið smakkist sem best, undirbúið vélina með
fersku vatni, hafi hún ekki verið notuð um skeið. Þetta
tryggir jafnframt að katlarnir séu fullir og vélin tilbúin til
notkunar.
1. Fjarlægið geyminn, tæmið úr honum allt staðið vatn og
fyllið með festu vatni upp „max“ línunni.
2. Fyllið katlana með fersku vatni. Leiðbeiningar eru á bls. 6
(„Fyllið og þrífið katlana“).
Úrfellingar
Kalkúrfellingar úr vatninu safnast upp í tímans rás og geta
skemmt vélina og spillt gæðum kaffisins. Þetta á e.t.v.
síður við íslenskt vatn en neysluvatn víða annars staðar.
Úrfellingar ætti fjarlægja á fjögurra mánaða fresti; sé
vatnið mjög steinefnaríkt gæti þurft að gera þetta oftar.
Notið þar til gert hreinsiefni til fjarlægja úrfellingar.
1. Takið sigtið af lögunarhausnum. Sjá „Að þrífa sigtið“ hér
vinstra megin.
2. Gangið úr skugga um að vatnsgeymirinn sé tómur.
Farið eftir leiðbeiningum á pakka hreinsiefnisins, blandið
lausnina og hellið í geyminn.
3. Til að taka við hreinsilausninni, setjið stóran bolla undir
lögunarhausinn (ekki festa síuhaldarann), og annan undir
froðutúðuna.
4. Styðjið á hnappinn til að kveikja á vélinni. Ekki er
nauðsynlegt að láta katlana hitna til halda áfram.
5. Styðjið á hnappinn og losið hreinsilausnina um
lögunarhausinn í 15 sekúndur; styðjið á “ hnappinn
aftur til slökkva.
6. Opnið fyrir “ skífuna með því að snúa henni
rangsælis, styðjið síðan á og haldið inni hnappnum
í 15 sekúndur til að losa hreinsilausnina um froðuarminn
og túðuna.
7. Styðjið á hnappinn til slökkva á vélinni.
8. 8. Bíðið í 20 mínútur, og endurtakið síðan skref 4-7.
Endurtakið skref 4-7 á 20 mínútna fresti, þar til næstum
öll lausnin úr vatnsgeyminum hefur fengið að fara í
gegnum vélina. Ekki láta geyminn þorna alveg upp.
9. Fjarlægið vatnsgeyminn og skolið með hreinu vatni,
fyllið hann síðan með fersku vatni upp að „max“ línunni.
Styðjið „ hnappinn til að kveikja á vélinni, og
skolið hana með því að losa í fljótheitum allt vatnið úr
geyminum, skiptið milli þess að losa um lögunarhausinn
og froðuarminn. Ekki láta geyminn þorna alveg upp.
10. Festið sigtið á lögunarhausinn. Sjá hér til vinstri. Verið
viss um bæta við fersku vatni fyrir næstu lögun.
Ýmis vandkvæði
Ef ekki kviknar á slökkvaraljósinu og katlarnir hitna ekki
þegar stutt er á “ hnappinn:
Athugið hvort vélin sé í sambandi; sé svo, takið hana úr
sambandi og stingið henni aftur í sambandi og styðjið aftur
á „ hnappinn. Ef enn vill ekki kvikna á vélinni, athugið
hvort öryggi eða útsláttarrofi inni í vélinni séu örugglega
tengdir og gangið úr skugga um rafrásin sé lokuð.
Ef ekkert kaffi kemur úr síuhaldaranum, vera að…
vatnsgeymirinn sé tómur eða ketillinn
sogpípuslöngurnar hafi bognað eða verið illa
komið fyrir
þrífa þurfi sigtið
hreinsa þurfi úrfellingar
kaffið sé of fínmalað
kaffið sé ofþjappað
Ef óvenjulegur hávaði er í dælunni, vera að…
vatnsgeymirinn sé tómur
sogpípuslöngurnar hafi bognað eða verið illa komið fyrir
katlar gætu ekki verið fullir (tómir)
Ef vatn lekur úr síuhaldaranum, vera að…
haldarinn sé ekki tryggilega festur við lögunarhausinn
kaffikorn gætu hafa lent á milli gróparinnar á
lögunarhausnum og síuhaldarans
grópin á lögunarhausnum gæti verið skítug eða slitin
Ef of lítið fæst af gufu eða froðu, má vera
froðuketillinn sé ekki nógu heitur
“ skífan ekki nógu opin
þrífa þurfi túðuna
vatnsgeymirinn sé tómur eða froðuketillinn
Sé ekki hægt að laga vandamálið með þeim ráðum sem hér
er bent á, sjá, kaflann um ábyrgðir á KitchenAid
®
expressó
vélinni, bls. 16.*
Íslenska
12
Of mikið og of lítið
Til að laga frábært expressó þarf næman skilning á því
að það er sem lendir í bollanum þegar kaffið kemst í
snertingu við vatnið. Um þriðjungur brenndrar kaffibaunar
er úr vatnsleysanlegum efnum. Þar af leysist fimmtungur
tiltölulega vel upp, en meira þarf til að leysa upp síðustu 10
prósentin – sem reyndar er ágætt, því þetta sem síður leysist
upp er súrt, rammt og alla jafna slomt. Markmið kaffigerðar
er að ná þessum auðleysanlegu efnum úr bauninni og skilja
hitt eftir.
Ef malað kaffi liggur of lengi í vatni, leysast öll efnin upp, og
kaffið getur orðið rammt. Það er ekki gott. Hið gagnstæða,
er best; Of lítið. Það er þegar malað kaffið fær ekki að vera
í vatni nógu lengi, og því ná þessi mikilvægu bragð- og
ilmefni, sem bundin eru í baunirnar, ekki að leysast upp;
kaffið verður þunnt á bragðið.
Hvort það er „of mikið“ eða „of lítið“ eða akkúrat
passlegt, veltur á nokkrum þáttum, þar á meðal hlutfalli kaffis
og vatns, hversu fínt kaffið er malað, hitastigi, nú og sá tími
sem vatnið er í snertingu við kaffið. Tækni þess sem hellir upp
á getur haft bæði bein og óbein áhrif á alla þessa þætti.
Fyrir lögun: Grunnþættir frábærs Expressó
Jafnvel áður en vélinni er stungið í samband, þarf huga
að nokkrum þáttum til búa til frábært kaffi.
Ferskar kaffibaunir
Gott kaffi fæst aðeins með ferskum kaffibaunum, ristuðum
á viðeigandi hátt. Margir mæla með því að kaupa baunir
sem eru ekki meira en millibrenndar, liturinn virðist þá vera
súkkulaðibrúnn. Þessi brennsla varðveitir náttúrulegar sykrur
og bragð baunanna, sem er grunnurinn að góðu expressói.
Meðalbrennsla er það mesta sem hægt er að brenna
baunirnar án þess olía myndis á yfirborði þeirra.
Dökkbrenndar baunir sem virðast dökkbrúnar eða
næstum svartar – líta frábærlega út, en viðbótarbrennslan
yfirgnæfir hina fínu þætti og brennir sykurinn (karamellar).
Mikið brennt kaffi, oft biturt og skarpt, verður ríkjandi við
mikla brennslu.
Til að varðveita ferskleika kaffibaunanna:
Geymið baunirnar í ógagnsæju og loftþéttu íláti, og geymið
þær á svölum, þurrum stað. Ekki er mælt með að geyma þær
í kæli, þar sem raki á til að myndast á baununum þegar ílát
er opnað. Baunir má geyma í frysti í langan tíma, en það
dregur einnig úr bragði.
Gott vatn
Nokkuð sem mörgum sést yfir, þegar expressó er lagað, er
vatnið. Líki þér ekki við bragðið af kranavatninu, ekki notað
það til laga expressó notaðu átappað, hreinsað vatn í
staðinn. Þar sem ekki tekur ferskt vatn ekki langan tíma að
verða „flatt“ í gæðum og bragði, er einnig góð hugmynd að
skipta oft um vatn í vatnsgeyminum og fylla katlana að nýju,
hafi vélin ekki verið notuð í einhvern tíma.
Notið ekki ölkelduvatn eða eimað vatn – það getur
skemmt vélina.
Rétt mölun - og kvörn
Expressó krefst mjög fínnar og jafnrar mölunar. Blaðkvarnir
og ódýrar skífukvarnir duga venjulega ekki þegar mala þarf
fyrir frábært expressó.
Virkilega gott expressó þarf gæða skífumölun, eins og
Artisan
®
skífukvörnina. Góð skífukvörn hámarkar bragð og
ilm af expressói með fínni og jafnri mölun og leið og hiti
vegna núnings er lítill.
Hvað er Expressó?
Expressó varð til á 19. öld, sem nokkurs konar tilraun til
hella upp á stakan bolla af kaffi í fljótheitum. Markmiðið
var að bera fram eins ferskt og bragðgott kaffi og mögulegt
væri og koma í veg fyrir staðið brunabragðið af kaffinu
sem var haldið heitu yfir eldi tímunum saman. Til að hraða
löguninni, datt frumherjunum í hug að þvinga vatnið
gegnum kaffið, undir þrýstingi. Upphaflega var gufa notuð
til að mynda þrýsting, seinna þrýstiloft, svo bullur og loks
rafknúin vatnsdæla.
Í gegnum árin hafa grunnþættir expressós verið prófaðir
og fullkomnaðir, til þess að standa undir þeim kröfum sem
við gerum til þess nú: stakur bolli (30 ml) af ekta expressó,
fæst með sjö grömmum af fínmöluðu og þjöppuðu kaffi,
vatni sem er 90-96º C heitt og undir 9 bara þrýstingi. Á 25
sekúndum, eru helstu þættir ilms og olía dregin úr kaffinu,
og bitrari þættir kaffisins verða eftir.
Þegar malað kaffið er ferskt og lögunin heppnast, nær
vatnið að fanga kjarnann í kaffibragðinu.
13
Íslenska
Expressó uppáhellingartækni
Lögunarhiti
Hiti vatnsins og hversu jafn hann er, hefur bein áhrif á
bragðið af kaffinu. Virkilega gott expressó verður til þegar
það er lagað við heppilegasta hittan, helst 90º-96º C.
Nútíma katlar og hitastillar bera af við að koma upp og
halda réttum hita, en það er eitt flækjustig sem veldur
kaffibarþjónum áhyggjum: Að halda hitanum allan tímann
sem lögun stendur yfir (brew group).
Sé vatninu dælt úr katlinum við hinar fullkomnu 93º C, en
rennur í síuhaldara sem er við stofuhita, mun vatnið kólna
umtalsvert – og hitinn við sjálfa lögunina verður mun lægri
en þarf til laga virkilega gott expressó. Þótt hiti vatnsins
fari niður fyrir 90º C, verður expressóið samt sem áður
ágætt, en fær samt örlítið rammt eða súrt yfirbragð.
Til að tryggja viðeigandi lögunarhita:
• Festið ávallt síuhaldarann (með síukörfu) við
lögunarhausinn þegar vélin er hitna. Þetta hitar síuna.
• Bíðið ávallt þar til katlarnir eru fullheitir áður en hellt er
uppá – minnsta kosti í sex mínútur.
• Skammtið og þjappið kaffið í snatri, og lagið þegar í stað.
Þetta kemur í veg fyrir síuhaldarinn kólni að ráði.
• Hreinsið aldrei síuhaldarann með köldu vatni, ef laga á
fleiri bolla. Eftir korgurinn hefur verið sleginn úr síunni,
þurrkið það sem eftir er úr körfunni með hreinum klút.
Gangið úr skugga um að síukarfan sé þurr áður en meira
kaffi er sett í hana.
• Hafið tóma síukörfuna fasta við lögunarhausinn þegar
unnið er við annað, eins og mala eða búa til froðu.
• Hitið bolla eða mokkabolla með því leggja hann ofan á
vélina áður en kaffið er lagað. Bolla má einnig hita í snatri
með gufu úr froðuarminum.
Artisan
®
Expressó vélin er hönnuð til að sjá fyrir úrvals
lögunarhita. Tvöfaldur ketillinn dregur úr hitasveiflum, sem
eru algengar með einföldum katli, þegar skipt er úr lögun í
froðu. Krómhúðuð látúnssamstæðan hitnar snögglega, og
það er ástæða fyrir því hún eins og atvinnuvél: Almennar
stærðir halda hita betur en smærri gerðir.
Expressó vélin gerir sitt í að lögunarhitinn verði sem
bestur. Annað veltur á kaffibarþjóninum!
Mölun
Virkilega gott expressó krefst þess að í það sé notað ferskt
kaffi, og ferskasta kaffið er ávallt malað rétt fyrir lögun.
Viðkvæmustu ilmgjafarnir í kaffinu ganga úr sér á fáum
mínútum eftir mölun, því er best að mala ekki meira en
ætlað er laga úr í hvert sinn.
Skömmtun
Skömmtun er ferlið mæla malað kaffi ofan í síugreipina. Í
tvo bolla, (30 ml) af expressó, þarf 7 grömm af kaffi – í tvo
bolla, tvisvar sinnum það. Sé síukarfan fyllt með fínmöluðu
kaffi, þá er skeiðin sem fylgir með Artisan
®
Expressó vélinni,
svo til fullkomin, fyrir expressó í einn bolla.
Reyndir kaffibarþjónar hafa venjulega ekki fyrir því
að mæla kaffið mjög nákvæmlega: Þeir einfaldlega fylla
síukörfuna næstum upp að brún með kaffi strjúka kaffikorn
sem falla af burtu með fingrunum, og skilja eftir akkúrat
það sem þeir þurfa. Þegar þú hefur öðlast nokkra reynslu
af skömmtun, jöfnun og þjöppun, verðurðu fær um að
skammta kaffið jafnóðum eftir tilfinningu, rétt eins og
sérfræðingarnir.
Ef þú skammtar kaffið án þess að nota mæliskeið, er
mikilvægt að offylla ekki síukörfuna. Kaffið þarf pláss til
að þenjast út þegar það er lagað. Ef kaffið þjappast um of
við sigtið, þá kemur það í veg fyrir að vatnið renni jafnt
í gegnum síuna, sem hefur það í för með sér að lögunin
verður ójöfn og kaffið gæti orðið vont. Þetta eru merki þess
að þú gætir verið offylla síukörfuna:
1. Fylltu körfuna, jafnaðu kaffið, þjappaðu það nett (sjá
kaflann, „þjöppun“).
2. Festu síuhaldarann við lögunarhausinn, losaðu hann
síðan um leið.
3. Ef för eftir sigtið eða sigtisskrúfuna eru í kaffinu, er of
mikið kaffi í síukörfunni!
Jöfnun
Að jafna kaffið, eftir því hefur verið skammtað í síuna
er mjög mikilvægur þáttur í löguninni. kaffinu ekki vel
jafnað um síuna, þá verður kaffið misþétt. Vatnið er undir
nokkrum þrýstingi og leitast vrenna þar sem þéttnin er
minnst, og rennur hratt í gegnum óþétt kaffið og dregur
of mikaf af bitrum þáttum kaffisins fram og rennur
síður í gegnum þéttari staði, og dregur í sig of lítið af
bragðinu. Ójöfn dreifing leiðir því til þess kaffið verður
þunnt og biturt.
Að jafna kaffi í síukörfunni:
• Gangið úr skugga um að síukarfan sé þurr áður en kaffið
er sett í hana; raki í körfunni er hætta á kaffið jafnist
illa og vatn geti runnið óhindrað í gegnum síukörfuna.
• Eftir að hafa sett tilætlað magn af kaffi í síuna, jafnið kaffið
með því að strjúka fingri fram og aftur yfir körfuna. Ekki
strjúka bara í aðra áttina – það getur leitt til þess að kaffið
safnist upp annarri hlið síukörfunnar og að dreifingin
verði ójöfn, með fyrrgreindum afleiðingum. Reynið láta
kaffið formast þannig miðjan örlítið lægri en jaðrarnir.
• Gangið úr skugga um ekki bil milli kaffisins og jaðra
síunnar.
Rétt jöfnun
14
Expressó uppáhellingartækni
Þjöppun
Þjöppun þjappar kaffinu í disklaga form sem veitir vatninu,
sem eru undir nokkrum þrýstingi, samfelldt viðnám.
Vandlega jafnað og þjappað kaffi, veitir jafna lögun úr
öllum þáttum kaffisins og frábært expressó. Sé kaffið of
lítið þjappað, þá aflagast það af vatninu, sem hefur í för
með sér ójafna lögun, of stuttan lögunartíma, og aðeins
miðlungs expressó. kaffið of mikið þjappað, hægir það á
lögunartímanum, og kaffið getur orðið biturt.
Viðeigandi þjöppunartækni
1. Halda ætti um þjöppunarhandfangið eins og hurðarhún,
endinn á handfanginu ætti að leggjast þétt upp að
lófanum. Þegar þjappað er, er best að þjappan, úlnliður
og olnbogi séu öll í beinni línu.
2. Neðra byrði síuhaldarans þarf að liggja upp að þéttu
undirlagi, síðan þarf varlega að þrýsta þjöppunni
niður í kaffið og reyna að hafa yfirborðið jafnt. Takið
því næst þjöppuna upp úr síukörfunni, með léttri
snúningshreyfingu – það kemur í veg fyrir að kaffimolar
loði við þjöppuna.
3. Eftir að þjappan hefur verið fjarlægð, má vera að nokkur
korn loði við hliðar síukörfunnar. Sláið síuhaldaranum létt
á borðið til að losa kornin. Varist að gera þetta harkalega,
því kaffið getur færst til eða sprungið.
4. Að þessu loknu, þjappið einu sinni að lokum. Þrýstið
beint niður á kaffið, með u.þ.b. 15 kílógramma þrýstingi,
léttið svo aðeins átakið (niður í u.þ.b. 9 kíló) og snurfusið
kaffið með því snúa þjöppunni í tvo heila hringi.
5. Skoðið þjöppunina. Kaffið ætti að vera mjúkt og jafnt og
engin bil milli jaðra síukörfunnar og kaffisins.
Að mæla þjöppunarþrýstinginn
9 kíló, 15 kíló – hvernig á maður að vita hversu mikill
þrýstingurinn er? Best að gera það sama og kaffibarþjónar
gera: Nota baðvigtina! Komið vigtinni fyrir á borði og
þjappið kaffið ofan á henni. Fljótlega færðu tilfinningu fyrir
því hvað sé 9 eða 1 5 kílógramma þrýstingur.
Magn
Samstæðan og katlar eru heit. Ferskt malað kaffi, skammtað
í síukörfuna, fullkomlega jafnað, og nákvæmlega þjappað.
Stund sannleikans rennur upp: Lögunin!
Fyrir besta expressóið, setjið aldrei meira en fyrir stakan
bolla (30 ml) í minni síukörfuna eða fyrir tvo bolla (60 ml) í
þá stærri. Sé meira lagað, Sé meira lagað í einu, er hætta á
að kaffið verði þunnt og biturt.
Þegar það rennur í bollann, er fullkomið expressó brúnt
með djúpum rauðum keim, og virðist þykkt, eins og
hunang sem rennur af teskeið. Það myndar gjarnan það
sem kalla mætti músarskott, eða þunna sýrópstauma. Eftir
því sem frekari bitrir og súrir þættir eru dregnir úr kaffinu,
fer expressóið að lýsast að lit; í sumum tilvikum verður
taumurinn næstum hvítur. Sérfræðingar á þessu sviði fylgjast
vandlega með kaffinu renna í bollan, og hætta við lögunina
ef hún fer lýsast.
Expressó Ristretto er expressó sem er lagað í minna magni
en alla jafna. Stillið vélina til að búa til tvo bolla, en hættið
að laga þegar 45 ml eru komnir í bollann. Það sem hér hefur
gerst er að í kaffinu eru eingöngu bragðmestu efnin og
minnst af bitrum þáttum.
Lögunarhraði
rdómur áratuga reynslu sýnir að besta expressóið –hvort
sem hellt er upp á stakan eða tvo bolla er lagað á 20-25
sekúndum.
Taki lögunin mikið skemur eða mikið lengur en 20-25
sekúndur, og þú hefur náð góðum tökum á þjöppuninni,
er er rétt að athuga mölunina! Malaðu fínna fyrir lengri
uppáhellingartíma, og grófar fyrir hinn sneggri. Hafðu
skammtana eftir sem áður jafn stóra og beittu sams konar
þjöppun.
Kaffi er næmt fyrir rakanum í umhverfinu og dregur
hann auðveldlega í sig. Þetta hefur áhrif á það hversu hratt
efnin úr kaffinu síast út í vatnið. Í röku umhverfi hægist á
löguninni; en í þurru umhverfi gerist þetta hraðar en ella. Þú
gætir þurft breyta möluninni eftir árstíðum – eða veðri
hverju sinni.
Sumar kvarnir eru ekki nógu nákvæmar til að hægt sé
breyta mölunninni þannig hraðinn á uppáhellingunni
verði réttur. Heppilegast lausnin er að festa kaup á
KitchenAid
®
Artisan
®
kvörninni. Sé það ekki mögulegt, er
óhætt að prófa sig áfram með þrýstinginn á þjöppuninni.
Þjappaðu með minni þrýstingi til að lögunin gangi hraðar,
og með meiri þrýstingi til hægja á henni.
Gullin froðan
Eitt einkenni gæða expressós er mjúk gullin froðan af ýrðum
olíum úr kaffinu, sem ná að fanga kjarnann í kaffibragðinu.
Vel heppnuð froða er þykk og leggst upp að brúnum bollans
þegar honum er hallað; besta froðan ætti að þola að sykri sé
stráð létt yfir hana í næstum hálfa mínútu.
Íslenska
15
Íslenska
Expressó uppáhellingartækni
Ýmsar lausnir á vandamálum sem upp geta komið
Meðan það rennur, ef expressóið
…hefur frekar nokkurs konar kanillit, frekar en djúpan
brúnan lit:
gakktu úr skugga um að brew group og katlar séu
fullhitaðir
notaðu kaffi sem ekki er jafn súrt
…er ljóslitað með þunnum brúnum röndum:
taktu jöppunartækni þína til endurskoðunar – þjappað
kaffið gæti hafa sprungið, eða bil hefur myndast milli
kaffisins og jaðra síukörfunnar
…er þunnt og rennur hratt:
taktu þjöppunartækni þína til endurskoðunar – vera
má að þjöppunin ekki nógu þétt til veita jafnt
viðnám við vatninu
notaðu fínni mölun
athugaðu hvort kaffið sé ekki örugglega ferskt
…tæplega dropar niður úr síuhaldaranum:
taktu þjöppunartækni þína til endurskoðunar – hún
gæti verið of þétt
notaðu grófari mölun
Listi yfir Expressó drykki
Americano
180-240 ml af heitu vatni bætt við stakan bolla (30 ml) af
expressó. Frábær kaffibolli.
Café Latte
250-300 ml af gufuhitaðri mjólk bætt við stakan bolla (30 ml)
af expres. Latte er gjarnan bragðbætt með sýrópi.
Café Mocha
Café latte að viðbættu súkkulaðisýrópi, einnig er gjarnan
settur yfir þeyttur rjómi og súkkulaðispænir. Þetta líka
búa til án sýrópsins, með gufuhitaðri súkkulaðimjólk.
Cappuccino
Hefðbundinn cappuccino er blanda af gufuhitaðri mjólk og
expressó hulið mjólkurfroðu; gjarnan borið fram í skálarlaga
bolla sem tekur um 180-210 ml. Súkkulaðipúðri eða kanil er
gjarnan stráð yfir til skreytingar.
Klassískur Cappuccino
Klassískur cappuccino er algengur á Ítalíu, og er einfaldlega
expressó, með freyddri mjólk.
Doppio
Tvöfaldur expressó.
Expressó Breve
Expressó með gufuhituðu half & half sem hellt er yfir.
Expressó Con Panna
Expressó með smá skvettu af þeyttum rjóma.
Espresso Lungo
Langdregið expressó – þ.e., lagað með meira magni
en alla jafna. Með þessari aðferð fæst mjög koffeinríkt
expressó sem bæði er þynnra, ljósara og ekki jafn þétt
í sér og alla jafna. Til að búa þetta til, lagið 45 ml með
minni síukörfunni, eða 90 ml með þeirri stærri. Notið
aðeins grófari mölun, til halda lögunartímanum í 20-25
sekúndum; dragist lögunartíminn yfir hálfa mínútu, verður
drykkurinn óhóflega bitur.
Expressó lungo er gjarnan notaður til búa til
bragðsterkari Americano kaffi eða latte.
Expressó Macchiato
Expressó með smáskvettu af gufuhitaðri mjólk ofan á.
Expressó Ristretto
Skammdregið expressó þ.e., lagað með minna magni
en alla jafna, til marka bragð og draga sem mest úr
biturleika. Til laga ristretto, lagið um 22 ml mminni
síukörfunni eða 45 ml með þeirri stærri.
Íslenska
16
Household KitchenAid
®
Evrópuábyrgð fyrir Expressó vélinni
(aðeins til heimilisnota)
Lengd ábyrgðar:
TVEGGIA ára full ábyrgð frá kaupdegi.
KitchenAid greiðir fyrir:
Varahluti og og viðgerðarkostnað til
að lagfæra galla í efni eða handverki.
Þjónustan skal veitt af viðurkenndri
KitchenAid þjónustumiðstöð
KitchenAid greiðir ekki fyrir:
A. Viðgerð ef Expressóvélin hefur
verið notuð til annars venjulegrar
kaffilögunar.
B. Skemmdir vegna slyss, breytinga,
rangrar notkunar eða tengingar
á skjön við rafmagnsreglugerð á
viðkomandi stað eða eðlilegs slits.
KITCHENAID TEKUR EKKI ÁBYRGÐ Á TILFALLANDI EÐA AFLEIDDUM SKEMMDUM.
EINAR FARESTVEIT & CO.hf
Borgartúni 28
125 REYKJAVIK
ISLAND
Sími verslun: 520 7901
skrifstofa: 520 7900
Fax: 520 7910
ef@ef.is
Viðhaldsþjónusta
6613dZw1108
Þjónustumiðstöð
EINAR FARESTVEIT & CO.hf
Borgartúni 28
125 REYKJAVIK
ISLAND
Sími verslun: 520 7901
skrifstofa: 520 7900
Fax: 520 7910
ef@ef.is
www.KitchenAid.com
Öll þjónusta á hverjum stað skal veitt af viðurkenndum
KitchenAid þjónustuaðili. Hafið samband við söluaðila
til að upplýsingar um næsta viðurkennda KitchenAid
þjónustuaðili.
® Skrásett vörumerki/™Vörumerki KitchenAid, BNA.
© 2008. Öll réttindi áskilin.
Upplýsingar geta breyst án fyrirvara.
  • Page 1 1
  • Page 2 2
  • Page 3 3
  • Page 4 4
  • Page 5 5
  • Page 6 6
  • Page 7 7
  • Page 8 8
  • Page 9 9
  • Page 10 10
  • Page 11 11
  • Page 12 12
  • Page 13 13
  • Page 14 14
  • Page 15 15
  • Page 16 16

KitchenAid 5KES100EER Užívateľská príručka

Typ
Užívateľská príručka
Táto príručka je tiež vhodná pre

V iných jazykoch